Analityka Przepływu DDMRP

Rotacja zapasów jest ważna dla każdego planisty w logistyce. Zwykle wyrażana jest przez ilość dni zapasu lub ilość obrotów zapasu w roku. Wskaźnik przepływu (ang flow index) to jeden z kilku podstawowych narzędzi stosowanych w analityce DDMRP. Po ustanowieniu i uruchomieniu systemu operacyjnego napędzanego popytem (DDOM – ang demand driven operating model) ważną kwestią pozostaje bieżąca kontrola sprawności systemu. W szczególności, ważne jest zapewnienie sprawnego przepływu wszystkich kluczowych (istotnych) informacji i materiałów.

Zgodnie z założeniami strategii przepływu, tylko taki efektywny przepływ umożliwia maksymalizację korzyści – w tym zwrotu z poniesionych inwestycji (ROI).

W fazie analitycznej szukamy odpowiedzi na kilka pytań:

1. Czy właściwe sygnały są przekazywane bez zakłóceń na czas?
2. Czy właściwe materiały są dostępne wtedy, kiedy są potrzebne?
3. Czy zapas utrzymuje się w planowanym zakresie?
4. Jak można usprawnić działanie modelu?

Flow Index

Wskaźnik przepływu mierzy szybkość działania systemu skupiając się na prędkości reagowania na zmieniające się zapotrzebowanie. Z założenia im szybsza reakcja, tym bardziej dopasowana odpowiedź organizacji do zmieniającego się popytu. Taka reakcja zwiększa możliwości zadziałania wszystkich mechanizmów, których ostatecznym celem jest zapewnienie perfekcyjnej dostępności materiałów na czas. Kluczem do sukcesu jest częstotliwość uzupełniania zapasu. W przypadku dystrybucji mówimy o zleceniach przesunięcia zapasu w sieci dystrybucyjnej. Odpowiednio dla planowania produkcji oznacza to częstość składania zleceń produkcyjnych, a dla strony zakupowej rytm, w jakim generujemy zamówienia zakupowe.

Wskaźnik przepływu = Wielkość Serii (MOQ) / Średnia Dzienna Konsumpcja (ADU)

Przykładowo, jeżeli:

• ustalona seria zamówienia profili aluminiowych wynosi 50 sztuk, co stanowi 1 dużą wiązkę, a dziennie zużywamy ich 10, to wskaźnik wynosi: 5
• produkujemy zawory seriami po 50 sztuk, a średnio dzienne potrzeba ich 30 sztuk, to wskaźnik wynosi: 1,66
• jednostka sprzedaży maszynek do golenia to 10 000 sztuk, co stanowi 1 pełną paletę, a średnie dzienne zapotrzebowanie wynosi 25 000 sztuk, to wskaźnik wynosi: 0,4

Rotacja zapasów wskaźnikiem przepływu

Zgodnie z podstawowym założeniem stojącym na wskaźnikiem przepływu częstotliwość chcemy zwiększać i zamawiać częściej oraz mniej. Jednak nie chodzi tu o osiągnięcie szybkości światła, ale o pracę na wyjątkach i utrzymanie spójności naszego rozwiązania. Sytuacje skrajne (za wysoki i za niski wskaźnik) wskazują automatycznie na obszary do usprawnień, gdyż takie skrajne pozycje powodują konsekwencje. Zbyt niski wskaźnik przepływu (np. poniżej wartości 1-2) sugeruje niepotrzebne koszty związane z obsługą często realizowanych zleceń. Zbyt wysoki wskaźnik przepływu (np. powyżej czasu realizacji LT) pokazuje na negatywny wpływ przyjętych (ustawowo lub na skutek negocjacji) minimalnych wielkości serii.

Rotacja zapasów z wykorzystaniem wskaźnika przepływu wymaga analizowania danych nie tylko pojedynczych indeksów, ale również grup indeksów. Sugerowane są porównania w ramach grup identycznych z profilami buforów zapasów. Podstawową formą wizualizacji danych jest histogram, czyli taki układ, w których na osi poziomej znajdują się przedziały występujących wartości wskaźnika przepływu, a na osi pionowej częstość występowania tychże wartości. Dla przypomnienia istoty histogramu podajemy link do strony WEB. Przykład histogramu dla tego wskaźnika przepływu przedstawiamy poniżej.

Proszę zwrócić uwagę na indeksy A i B, które wykazują niskie wartości wskaźnika oraz indeksy J i G o wartościach maksymalnych. W praktyce dąży się do kompensat, co oznacza, że analizuje się pozycje o najwyższych wartościach (w celu ich obniżania) z jednoczesnym podnoszeniem indeksów z najniższymi wartościami wskaźnika. Takie podejście zwiększa szansę na sukces w negocjacjach z działami sprzedaży, produkcji i zakupów.

Jak wszędzie, tak i tutaj dobry plan i mocne argumenty stanowią mocne oręże w negocjacjach. Histogram wskazuje obszary do dalszej analizy. Dopasowywanie wielkości serii należy traktować jako element strategicznego zarządzania zapasami, gdzie podstawową kwestią staje się to, które materiały w ogóle warto magazynować. Na takie pytania odpowiada 5 Kroków DDMRP.

Dodatkowo ogólna uwaga odnośnie DDMRP jest taka, że rozwiązanie nadaje się w pełni do wszystkich rodzajów materiałów z wyłączeniem dostaw sekwencyjnych (JIT/JIS) oraz innych, gdzie częstotliwość dostaw jest bardzo wysoka. Przekładając tą zasadę na wskaźnik przepływu, indeksy o wartości wskaźnika przepływu znacznie poniżej 1 nie wymagają dalszej optymalizacji zapasów, ponieważ ich przepływ jest ciągły, a więc zbliżony do wzorcowego. W takiej sytuacji histogram wskaźnika przepływu może być pomocny, aby jedynie wskazać odstępstwa (dewiacje) od takiej zasady. Przykładowo ten sam dostawca, domyślnie realizujący dostawy w podobny sposób, dla konkretnego indeksu nie stosuje się do ustalonych reguł zamawiania. Analiza może wrócić z potwierdzeniem słuszności jego działania lub odstępstwa spowodowanego niedopatrzeniem w zakresie parametryzacji.

Wskaźnik przepływu w dystrybucji

W środowisku dystrybucyjnym analiza wskaźnika przepływu ma dodatkową funkcję i rolę. Rotacja zapasów wyrobów gotowych i produktów, poza kwestią wielkości minimalnej serii, w dużym stopniu zależy również od przyjętej strategii magazynowania w łańcuchu logistycznym. Dla uproszczenia rozważamy tutaj tylko dwa podstawowe modele dystrybucji – dystrybucja bezpośrednia i centralne magazynowanie. W literaturze koncepcja centralnego magazynowania jest również często opisywana jako model „piasta-szprycha” (ang hub and spoke). Ustalenie wartości brzegowej wskaźnika pozwala znaleźć odpowiedź na pytanie, z którego modelu należy korzystać dla poszczególnych produktów. Analiza dystrybucji (nasz histogram) daje możliwość oceny, czy przyjęta polityka jest słuszna oraz czy pozwala w lepszy sposób planować biznes. Przykład takiej dystrybucji wyników wskaźnika flow index pokazany jest poniżej.